ალბერტ აინშტაინი

 

ციტატები:

 

“მე მსურს გავიგო, თუ როგორ შექმნა ღმერთმა სამყარო. ჩემთვის არ არის საინტერესო ესა თუ ის გამოვლინება ამა თუ იმ ელემენტთა სპექტრში. მე მინდა ვიცოდე მისი ფიქრები , დანარჩენი- დეტალებია”

„ჩვენ ვგავართ ბავშვს, რომელიც უზარმაზარ ბიბლიოთეკაში მოხვდება, სადაც უამრავი წიგნია სხვადასხვა ენაზე. ბავშვმა იცის, რომ ვიღაცამ დაწრა ეს წიგნები, მაგრამ არ იცის თუ როგორ დაიწერა ისინი. მას არ ესმის ენები, რომლებზეც ეს წიგნები არიან დაწერილნი. ბავშვს ეჭვი აქვს, რომ ამ წიგნების განლაგებაში არის რაღაც მისტიური წესრიგი, მაგრამ თუ რა არის ეს წესრიგი ამას ვერ ხვდება… მე მეჩვენება, რომ ყველაზე ბრძენი ადამიანიც კი ასე გამოიყურება ღმერთის წინაშე…“

(цит. по: Ronald Clark, Einstein: The Life and Times, London, Hodder and Stoughton Ltd., 1973, 33).

(Цит. по: Denis Brian, Einstein: A Life, New York, John Wiley and Sons, 1996, 186).

„ბოლოს და ბოლოს ნუთუ ორივე რელიგიის წარმომადგენელი ფანატიკოსები არ აჭარბებდნენ განსხვავებებს იუდაიზმა და ქრისტიანობას შორის? ჩვენ ყველა ვცხოვრობთ ღვთის ნებით და ვანვითარებთ პრაქტიკულად იდენტურ სულიერ შესაძლებლობებს. იუდეველი თუ წარმართი, მონა თუ თავისყუფალი- ჩვენ ყველა ვეკუთვნით ღმერთს!“

(цит. по: H.G. Garbedian, Albert Einstein: Maker of Universes, New York, Funk and Wagnalls Co., 1939, 267).

„ყველა, ვინც სერიოზულად არის მეცნიერებით დაკავებული, მიდის იმ დასკვნამდე, რომ ბუნების კანონებში ვლინდება სული, რომელიც განუზომლად მაღლაა კაცობრიობაზე,- სული, რომლის წინაშეც ჩვენ, ჩვენი შეზღუდული შესაძლებლობებიდან გამომდინარე უნდა ვგრძნობდეთ ჩვენს უძლურებას. ამ გაგებით მეცნიერულ ძიებებს მივყავართ განსაკუთრებული სახის რელიგიურ გრძნობებთან, რომელიც მართლაც განსხვავდება შედარებით უფრო გულუბრყვილო რელიგიური გრძნობებისაგან.“

(Высказывание, сделанное Эйнштейном в 1936 г. Цит. по: Dukas and Hoffmann, Albert Einstein: The Human Side, Princeton University Press, 1979, 33).

“რაც უფრო ღრმად აღწევს ადამიანი ბუნების საიდუმლოებებში, მით უფრო ძლიერ სწამს მას ღმერთისა…”

(Цит. по: Brian 1996, 119).

ჩემი რელიგია გამომდინარეობს მოკრძალებული აღფრთოვანებისაგან იმ უსაზღვრო გონის მისამართით, რომელიც ვლინდება ამ სამყაროს სურათის უმცირს დეტალებში, რომლებიც ჩვენ მხოლოდ ნაწილობრივ თუ შეგვიძლია გამოვიკლიოთ და აღვიქვათ ჩვენი გონებით”

(Высказывание, сделанное Эйнштейном в 1936 г. Цит. по: Dukas and Hoffmann 1979, 66).

“რაც უფრო მეტად ვიკვლევ სამყაროს, მით უფრო მყარია ჩემი რწმენა ღვთისა”

(Цит. по: Holt 1997).

მაქს იამერი, ფიზიკის საპატიო პროფესორი, ავტორი ბიოგრაფიული წიგნისა “აინშტაინი და რელიგია” ამბობს, რომ აინშტაინის ცნობილი გამონათქვამი:

” მეცნიერება რელიგიის გარეშე ფუჭია, ხოლო რელიგია მეცნიერების გარეშე ბრმაა” , არის კვინტესენცია დიდი მეცნიერის რელიგიური ფილოსოფიისა…

(Jammer 2002; Einstein 1967, 30).

„იუდეოქრისტიანულ რელიგიურ ტრადიციაში, ჩვენ ვპოულობთ უმაღლეს პრინციპებს, რომლითაც უნდა იმართებოდეს ყველა მიზანი და მსჯელობა. ჩვენი სუსტი ძალებით შეუძლებელია, რომ ამ უმაღლეს მიზანს შევწვდეთ, მაგრამ იგი ფორმირებას უკეთებს ყველა ჩვენს მიზანსწრაფვასა და მსჯელობას”

(Albert Einstein, Out of My Later Years, New Jersey, Littlefield, Adams and Co., 1967, 27).

„მიუხედავათ კოსმოსის მთელი ამ ჰარმონიისა , რომელიც მე, ამ ჩემი შეზღუდული გონებით შემიძლია აღვიქვა. არსებობენ ისეთებიც, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ ღმერთი არ არსებობს. მაგრამ ყველაზე მეტად მე ის მაღელვებს, რომ თავიანთი სიტყვების გასამყარებლად, ისინი ახდენენ ჩემს ციტირებას!“

(Цит. по: Clark 1973, 400; Jammer 2002, 97).

ფანატიკოს ათეისტებზე იგი წერდა:

„არსებობენ ფანატიკოსი ათეისტებიც, რომელთა შეუმწყნარებლობაც, მსგავსია რელიგიური ფანატიკოსების შეუმწყნარებლობისა, ორივე მათგანს ერთი წყარო აქვს. ისინი ჰგვანან მონებს, რომლებიც კვლავაც გრძნობენ ჯაჭვების ძალას, რომლებიც გადააგდეს დიდი ბრძოლის შედეგად. ისინი ბუნტირებენ “ხალხის ოპიუმის” წინააღმდეგ. მათთვის უცხოა მუსიკის სფერო. ბუნების სასწაული არ კნინდება იმით, თუ მას გავზომავთ ადამიანური მორალით , ადამიანური მიზნებისათვის.”

(Цит. по: Max Jammer, Einstein and Religion: Physics and Theology, Princeton University Press, 2002, 97).

„ჭეშმარიი რელიგია- ეს არის ნამდვილი სიცოცხლე, სიცოცხლე მთელი სულით, მთელი სიკეთითა და სამართლიანობით.“

(Цит. по: Garbedian 1939, 267).

„ყველაზე დიდებული მეცნიერული მიღწევების უკან, დგას მტკიცე რწმენა სამყაროს ლოგიკურად მოწყობისა და შემეცნებისა, რწმენა, რომელიც მსგავსია რელიგიური რწმენისა… ეს არის ღრმა ემოციური თავდაჯერებულობა იმისა, რომ არსებობს უმაღლესი გონიერი ძალა, რომელიც ვლინდება სამყაროში . ეს არის სწორედ ჩემი იდეა ღმერთის შესახებ.“

(Einstein 1973, 255).

აინშტაინის აზრი იესო ქრისტეს შესახებ იქნა გამოქვეყნებული ჟურნალში: The Saturday Evening Post, 26 ოქტომბერი1929 г.

– რა გავლენა იქონია თქვენზე ქრისტიანობამ?

– ბავშვობაში მე ვსწავლობდი ბიბლიასა და თალმუდს.მე იუდეველი ვარ, მაგრამ ჩემში საოცარ აღტაცებას იწვევს ნაზარეველის ნათელი პიროვნება.

– წაგიკითხავთ თუ არა წიგნი იესოს შესხებ, რომელიც დაწერა ემილ ლუდოვიკმა?

– იესოს პორტრეტი, რომელიც მან დაწერა, ძალიან ზედაპირულია. იესო იმდენად მასშტაბურია, რომ არ ექვემდებარება პერიფრაზებს, თუნდაც ძალიან ხელოვნურად გაკეთებულს. ქრისტიანობის უარყოფა არ შეიძლება მხოლოდ წითელი მჭერმეტყველის საფუძველზე.

– გჯერავთ თუ არა თქვენ ისტორიული იესოს არსებობის?

– რათქმაუნდა! შეუძლებელია სახარების კითხვისას რომ არ იგრძნოთ იესოს რეალური მყოფობა. მისი პირონება სუნთქავს ყველა მის სიტყვაში. არცერთი მითი არ ფლობს ასეთ ძლიერ სასიცოცხლო ძალას.